Rodzinna piecza zastępcza

Rodzinna piecza zastępcza jest formą zapewnienia opieki dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej. Jest to przejściowa – okresowa forma opieki nad dzieckiem. W rodzinach zastępczych umieszcza się dzieci, których rodzice zostali trwale lub czasowo pozbawieni praw rodzicielskich lub gdy władza ta została im ograniczona. Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu i po uzyskaniu zgody rodziców zastępczych.

RODZINNE FORMY PIECZY ZASTĘPCZEJ:

1)  rodzina zastępcza:

  • spokrewniona – dziadkowie, pradziadkowie lub rodzeństwo.
  • niezawodowa – małżeństwo lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim niebędącą wstępnymi lub rodzeństwem dziecka, w tym przez osoby z dalszej rodziny lub też zupełnie obce (niespokrewnione z dziećmi).
  • zawodowa – w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna; małżeństwo lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim niebędącą wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.

2)  rodzinny dom dziecka – małżonkowie lub osoby niepozostające w związku małżeńskim.

 

Kto może ubiegać się o pełnienie funkcji rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka:

Pełnienie funkcji rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka może być powierzone małżonkom lub osobie niepozostającej w związku małżeńskim, którzy:

  • dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
  • nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
  • wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
  • nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;
  • są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniami o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wystawionymi przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej oraz opinią o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka wystawioną przez psychologa, który posiada co najmniej wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku psychologia oraz 2-letnie doświadczenie w poradnictwie rodzinnym;
  • przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  • zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym:
    a) rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,
    b) właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
    c) wypoczynku i organizacji czasu wolnego.

Pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej oraz rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo a w przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów.

Kandydat do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka zostaje kierowany na szkolenie, po przeprowadzeniu oceny pod względem spełniania warunków.

Kandydaci  do pełnienia funkcji rodziny zastępczej spokrewnionej zostają przeszkoleni według indywidualnego planu szkolenia w zależności od potrzeb rodziny i dziecka.

Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:

  • traktuje dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej:
  • zapewnia dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych
  • zapewnia kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;
  • zapewnia rozwój uzdolnień i zainteresowań;
  • zaspokaja jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne;
  • zapewnia ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;
  • umożliwia kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.

Świadczenia dla rodzin zastępczych:

1) Świadczenia obligatoryjne (obowiązkowe):

Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka przysługuje comiesięczne świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania każdego umieszczonego w niej dziecka w wysokości odpowiedniej do sprawowanej formy opieki, tj.:

  • 899,00 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej,
  • 1.361,00 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka,
  • 274,00 zł miesięcznie – dodatek z tytułu niepełnosprawności dziecka lub niedostosowania społecznego na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka.
  • 500,00 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej w wieku do ukończenia 18. roku życia. Informujemy, że  od 2022 r.  wnioski o świadczenie wychowawcze  500+ przyjmuje ZUS . Wniosek można złożyć tylko elektronicznie.
  • dobry start – w wysokości 300 zł przysługuje rodzinom zastępczym, osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka, dyrektorom placówek opiekuńczo-wychowawczych, dyrektorom regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych, osobom uczącym się – raz w roku w związku z rozpoczęciem roku szkolnego do ukończenia:
      • przez dziecko lub osobę uczącą się 20. roku życia ,
      • przez dziecko lub osobę uczącą się 24. roku życia –
        w przypadku dzieci lub osób uczących się legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności.
        Informujemy, iż instrukcje jak należy złożyć wniosek o świadczenie dobry start są dostępne również na stronie internetowej ZUS pod linkiem https://www.zus.pl/baza-wiedzy/program-dobry-start

Świadczenia obligatoryjne dla rodzin zastępczych zawodowych i rodzinnych domów dziecka

  • środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego na wniosek rodziny zastępczej zawodowej, w której przebywa więcej niż 3 dzieci jeżeli potrzeba przyznania tych środków zostanie potwierdzona w opinii ORPZ.
  • wynagrodzenie dla rodziny zastępczej zawodowej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka nie niższe niż kwota 4 100 zł miesięcznie. (zawieranie umów w ramach limitu określonego w powiatowym Programie Rozwoju Pieczy Zastępczej),
  • wynagrodzenie dla rodziny zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego nie niższe niż kwota 5 084 zł miesięcznie (zawieranie umów w ramach limitu określonego w powiatowym Programie Rozwoju Pieczy Zastępczej),
  • dodatek dla pogotowia rodzinnego, w którym przebywa przez okres dłuższy niż 10 dni w miesiącu kalendarzowym więcej niż troje dzieci lub co najmniej jedno dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w wysokości 20% otrzymywanego wynagrodzenia,
  • rodzina zawodowa pełniąca funkcję rodziny pomocowej (zawodowa lub prowadzący rodzinny dom dziecka) – umowa zawierana na czas czasowego niesprawowania opieki przez rodzinę zawodową – wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż 20% kwoty otrzymywanego wynagrodzenia miesięcznie.

W rodzinie zastępczej zawodowej lub rodzinie zastępczej niezawodowej, w której przebywa więcej niż 3 dzieci na wniosek rodziny zastępczej zatrudnia się osobę do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich.

 2) Świadczenia fakultatywne (nieobowiązkowe):

  • dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka.
  • świadczenie na pokrycie:
    – niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka – jednorazowo,
    – kosztów związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki – jednorazowo lub okresowo.
  • środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego – rodzinie zastępczej niezawodowej;
  • świadczenie na pokrycie kosztów związanych z przeprowadzeniem niezbędnego remontu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego – raz do roku – rodzinie zastępczej zawodowej.

3)Dodatkowe uprawnienia:

  • Rodzina zastępcza zawodowa oraz prowadzący rodzinny dom dziecka mają prawo do czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem w związku z wypoczynkiem, w wymiarze 30 dni kalendarzowych w okresie 12 miesięcy.
  • W przypadku czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą lub prowadzącego rodzinny dom dziecka piecza zastępcza nad dzieckiem może zostać powierzona rodzinie pomocowej.

 

RODZINA POMOCOWA

Rodzina pomocowa – umowa zawierana na czas czasowego niesprawowania opieki przez rodzinę zawodową – wynagrodzenie w wysokości  nie niższej niż 20% wynagrodzenia miesięcznie przysługującego rodzinie zastępczej zawodowej – kwota wynagrodzenia wyliczana jest według liczby dni.

Rodziną pomocową może być:

  • rodzina zastępcza niezawodowa, rodzina zastępcza zawodowa lub prowadzący rodzinny dom dziecka;
  • małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim przeszkoleni do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub rodziny przysposabiającej

Osiągnięcie pełnoletności przez wychowanka rodziny zastępczej:

Pełnoletni wychowanek rodziny zastępczej może za zgodą rodziców zastępczych pozostać w rodzinie, która pełniła funkcję rodziny zastępczej również po osiągnięciu pełnoletności nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia i pod warunkiem, że kontynuuje naukę.
W tym przypadku rodzinie zastępczej nadal wypłacane jest świadczenie pieniężne.

Odpłatność rodziców biologicznych dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej:

Za pobyt dziecka w pieczy zastępczej rodzice ponoszą opłatę w wysokości: przyznanych świadczeń oraz dodatków rodzinie zastępczej. Za ponoszenie opłaty, rodzice odpowiadają solidarnie.  Opłatę rodzice ponoszą od dnia umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej.

Pliki do pobrania: